Choroba - Stwardnienie rozsiane - SM

Stwardnienie rozsiane jest choroba, której definiowanie staje sie wieloaspektowe. Kazdy czlowiek znajduje inne wyjasnienie tego terminu. Jednak najwazniejszym czynnikiem opisywania definicji jest powiazanie osoby z choroba. Czlowiek obserwujacy obca osobe ze stwardnieniem rozsianym moze na pierwszy rzut oka nie zauwazyc zadnej choroby. Natomiast w bardziej zaawansowanym przebiegu tego schorzenia moze opisywac ja jako cos przerazajacego a przy tym wzbudzajacego litosc. Osoby z najblizszego otoczenia ludzi borykajacych sie ze stwardnieniem rozsianym w duzej mierze poznaly te chorobe bardziej szczególowo. Równoczesnie w jakims stopniu przyzwyczaily sie do takiego „innego” funkcjonowania swoich najblizszych. Jednak najbardziej rzetelna, jednoczesnie najbardziej róznorodna grupa osób w definiowaniu tej choroby sa ludzie borykajacy sie z trudnosciami jakie niesie za soba ze stwardnienie rozsiane. Ich odczucia, zachowania, opis choroby zalezy od róznych czynników takich jak m. in.: poziom zaawansowania choroby, predyspozycje i sila walki z choroba oraz odpornosc psychiczna na pokonywanie trudnosci. Stwardnienie rozsiane jest dla osób borykajacych sie z tym schorzeniem, nieodkryta i dotad w calosci nieznana jednostka chorobowa, która pokazuje w miare uplywu czasu swoje nowe „oblicza”. Stwardnienia rozsianego nie da sie przewidziec, czesto nie ma mozliwosci zwalczenia pojawiajacych sie niepozadanych ograniczen jakie przynosi choroba. Niestety to schorzenie jest zaliczone do grupy chorób przewleklych, wiec nie zostala odkryta recepta na jej calkowite wyleczenie. Mozna tylko walczyc z pojawiajacymi sie objawami, co nie we wszystkich przypadkach jest skuteczne. Charakterystyczna cecha dla stwardnienia rozsianego jest niepewnosc, która niemal na kazdym kroku sugeruje strach przed kolejna chwila, dniem, tygodniem trwajacym przez cale zycie. Przebieg stwardnienia rozsianego jest pewnego rodzaju zagadka. W jakims momencie nastepuje nasilenie choroby, niosace za soba ograniczenia, do których w danym okresie czasu osoby ze stwardnieniem rozsianym musza sie przyzwyczaic. Jednak w nastepnej chwili powstaja nowe trudnosci, z którymi czlowiek sie boryka i musi sie znowu oswoic z nowa niekorzystna dla niego sytuacja.

Z jednostkowego punktu widzenia stwardnienie rozsiane jest niezwykle trudne do zdefiniowania. Zmiennosc, nieprzewidywalnosc, a co za tym idzie niepewnosc znacznie utrudnia opis tego schorzenia. Jednakze w stworzeniu takiej definicji pomoze medyczna wiedza z tego zakresu oraz indywidualne doswiadczenia osoby ze stwardnieniem rozsianym z dotychczasowego przebiegu choroby. Warto nadmienic, iz widza laczy sie ze zrozumieniem, a ono najczesciej prowadzi do akceptacji, która ludzie z tym schorzeniem niemal na kazdym kroku musza uaktywniac. Osoby ze stwardnieniem rozsianym na swój sposób definiuja chorobe, z która sie borykaja. Kazda z nich indywidualnie poszukuje specjalistycznej wiedzy na temat choroby. Jednak w najszerszym stopniu opiera swoje wiadomosci na informacjach plynacych z wlasnego przykladu. Nieodlaczne jest to, ze obraz schorzenia tych ludzi zawsze okreslany jest zgodnie z ich aktualnym funkcjonowaniem fizycznym (poziom zaawansowania choroby) i psychicznym (nastawienie na wystepujace objawy).

Stwardnienie rozsiane to jedna z najczesciej wystepujacych schorzen osrodkowego ukladu nerwowego (OUN). Z medycznego punktu widzenia kluczowym elementem choroby jest uszkodzenie mieliny izolujacej centralny uklad nerwowy w rezultacie prowadzace do demielinizacji. Oslonka mielinowa, która otacza wlókna nerwowe odpowiada za swobodny przeplyw impulsów „z” oraz „do” mózgu. W rezultacie zaklócenie tego procesu uniemozliwia sprawne funkcjonowanie. Objawy stwardnienia rozsianego sa zewnetrznymi oznakami uszkodzen, wtedy u osoby cierpiacej na to schorzenie wystepuja tak zwane rzuty choroby. Zniszczona mielina z czasem ulega zabliznieniu, które podobnie jak w nazwie choroby nazwane sa stwardnieniami (lac. sclerosis). Natomiast umiejscowienie patologicznych zmian jest bardzo róznorodne (lac. multiplex). Wystepuja one naprzemiennie, mózg czy rdzen kregowy posiada wiele obszarów, które odzwierciedlaja istote choroby. Zabliznienia, czyli stwardnienia mieszczace sie w wielu miejscach tworza cala nazwe choroby stwardnienie rozsiane. Chorzy najczesciej posluguja sie skrótem pochodzacym z jezyka lacinskiego sclerosis multiplex, nazywajac swoja chorobe SM. W zwiazku ze zlozonoscia opisu przyczyn choroby osrodkowego ukladu nerwowego przedstawie w postaci graficznej zmiany, które wystepuja w przebiegu stwardnienia rozsianego w porównaniu do prawidlowego funkcjonowania neuronu. Wlókna nerwowe znajdujace sie we wszystkich czesciach ciala i odpowiadaja za wspólprace ruchów mimowolnych oraz swiadomie skoordynowanych. Przekazywane informacje od OUN do ciala i na odwrót gwarantuja sprawne wykonywanie wszystkich czynnosci pod warunkiem gdy uklad nerwowy dziala bez zadnych zastrzezen. Jednak w stwardnieniu rozsianym zaklócone jest jego funkcjonowanie. Impulsy uaktywniajace sie w czlowieku dzialaja zawsze i sa niemal automatyczne. Natomiast utrata oslonki mielinowej powoduje ich blokade, znieksztalcanie oraz zaklócanie sygnalów, które powoduja zaostrzenie choroby. Stan zapalny, a w konsekwencji uszkodzenie oslonki mielinowej nastepuje przez wlasny system odpornosciowy organizmu. Wtedy zwieksza sie produkcja limfocytów równoczesnie gromadzac duza ilosc plynów ustrojowych powodujacych obrzek w miejscu wystapienia uszkodzenia. Po ustapieniu zapalenia, uszkodzona mielina odbudowuje sie badz pozostaje zniszczona. Umozliwiajace szybkie przewodzenie impulsów aksony, które sa chronione oslonkami mielinowymi poprzez znieksztalcenie zdolne sa do duzo mniejszej wydajnosci w przenoszeniu informacji. W przypadku calkowitego przerwania aksonów system przekazywania impulsów zostanie calkowicie i trwale zaburzony, co prowadzi do glebokiej niesprawnosci.

Dotad nie zostal wyjasniony „fenomen” systemu odpornosciowego w przebiegu stwardnienia rozsianego. Zamiast rozpoznawania i niszczenia zagrozen czyhajacych na organizm, atakuje on zdrowe tkanki- dokonuje samospustoszenia. Poprzez takie zaburzone dzialanie- typowe dla stwardnienia rozsianego choroba ta jest okreslana jako schorzenie autoimmunologiczne. Istnieje wiele domyslów próbujacych sprostac temu wyjasnieniu jednak jak na razie zadna z nich nie jest potwierdzona. W zwiazku z tym równiez przyczyny stwardnienia rozsianego nie sa znane. Jednak profesjonalisci zajmujacy sie stwardnieniem rozsianym, zglebiajac wiedze na temat tej choroby gwarantuja spoleczenstwu, swiatu, wszystkim ludziom jej bardziej wnikliwe zrozumienie, spowalnianie badz hamowanie niesprawnosci, lagodzenia czy zatrzymywania pojawiajacych sie objawów, a co za tym idzie skuteczniejszego leczenia, w przyszlosci calkowitego wyleczenia.